Mỡ máu cao là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến hiện nay, và nó có thể ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu trong cơ thể. Khi mỡ máu cao xảy ra, nồng độ cholesterol và triglyceride trong máu tăng cao, gây ra sự tích tụ mỡ trong động mạch và ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu trong cơ thể. Nếu chân xuất hiện 4 dấu hiệu này, bạn cần đặc biệt lưu ý.
Mỡ máu (lipid máu) là cách gọi chung cho tất cả các loại mỡ có trong huyết dịch, mỡ máu bao gồm nhiều thành phần khác nhau. Phương pháp này giúp kiểm tra định lượng cholesterol toàn phần, đồng thời phân tích cụ thể từng loại mỡ máu như: Triglyceride, HDL-c (cholesterol tốt), LDL-c (cholesterol xấu)… trong máu. Để nhận biết tình trạng mỡ máu cao, bạn có thể xem xét 4 dấu hiệu sau ở trên bàn chân.
Dấu hiệu ở chân cảnh báo mỡ máu tăng cao
Móng chân tím
Mỡ máu cao là một tình trạng mà lượng cholesterol xấu (LDL) và chất béo trung tính (triglyceride) tăng cao trong máu, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Nếu không được điều trị kịp thời, mỡ máu cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Khi mỡ máu cao, bàn chân là vùng cơ thể xa nhất với tim, do đó, nếu mức độ mỡ trong máu tăng cao, tốc độ lưu thông máu sẽ chậm lại, lượng máu cung cấp cho bàn chân sẽ giảm. Điều này gây ra một số vấn đề liên quan đến tuần hoàn máu, khiến cho bàn chân thiếu máu nuôi dưỡng.
Một trong những dấu hiệu của mỡ máu cao là móng chân chuyển sang màu tím. Móng chân thông thường có màu hồng nhạt, tuy nhiên khi móng chân không được cung cấp đủ máu và dưỡng chất, chúng sẽ trở nên tím tái. Điều này xảy ra khi lượng oxy trong máu không đủ để duy trì màu sắc hồng của móng chân, và chúng trở nên xám hoặc tím. Tuy nhiên, nếu chỉ có tình trạng móng chân tím mà không có các triệu chứng khác của mỡ máu cao, thì đó có thể chỉ là do nguyên nhân khác như bị đông máu hoặc do stress.
Vết thương ở bàn chân lâu lành
Khi mỡ máu tăng cao, lượng cholesterol xấu (LDL) và triglycerides trong máu cũng tăng lên, dẫn đến sự tích tụ của các chất béo này trên thành mạch máu và tạo thành các mảng bám (plaques) trên thành mạch. Việc tích tụ này khiến lỗ thông khí của thành mạch bị thu hẹp, giảm khả năng lưu thông máu đến các bộ phận của cơ thể, trong đó bàn chân là một bộ phận xa tim nhất, dễ bị ảnh hưởng đầu tiên.
Khi bàn chân thiếu máu nuôi dưỡng do lượng máu cung cấp giảm xuống, các tế bào trong khu vực vết thương cũng sẽ không nhận được đủ dưỡng chất và oxy để phục hồi và tái tạo, dẫn đến quá trình lành vết thương bị kéo dài hơn. Nếu vết thương không được chăm sóc và điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm nhiễm, loét, và thậm chí là việc phải cắt bỏ bàn chân hoặc chân.
Màu da ở chân thay đổi bất thường
Khi mỡ máu tăng cao, lượng lipid sẽ tích tụ trên lớp nội mạc của động mạch, gây ra tăng sản xuất mô liên kết và ngăn chặn quá trình đào thải mỡ. Điều này không chỉ gây tổn thương tế bào nội mô, mà còn ảnh hưởng đến khả năng lưu thông của máu.
Sự thiếu máu do tắc nghẽn mạch máu có thể dẫn đến các biểu hiện trên da chân. Khi người bị mỡ máu cao nhấc chân lên, phần da chân sẽ trở nên trắng bệch do sự giảm lượng máu lưu thông tới đó. Trong khi đó, khi hạ chân xuống, phần da chân có thể chuyển sang màu đỏ do máu đông lại ở đó trong một thời gian dài.
Ngoài ra, với lượng mỡ máu cao, tốc độ lưu thông máu chậm lại và khả năng đào thải mỡ giảm sút, dẫn đến nguy cơ tắc nghẽn mạch máu và gây ra các vết thương. Việc lâu lành vết thương trên chân cũng là một dấu hiệu của tình trạng mỡ máu cao, do sự thiếu hụt lượng máu cung cấp để nuôi dưỡng tế bào và kích thích quá trình lành vết thương.
Chân lạnh
Nhiều người đã từng trải qua cảm giác chân lạnh trong những ngày gió rét hoặc khi đang ở trong môi trường lạnh. Tuy nhiên, đôi khi chân lạnh có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.
Thông thường, cơ thể chúng ta sẽ điều chỉnh sự lưu thông máu để giữ cho nhiệt độ cơ thể ở mức ổn định. Trong quá trình này, máu sẽ được bơm từ trái tim đến các phần khác nhau của cơ thể, đưa các chất dinh dưỡng và oxy đến các tế bào và mô, đồng thời loại bỏ các chất độc hại và khí thải. Khi máu lưu thông tốt, bàn chân sẽ luôn ấm áp.
Tuy nhiên, khi có những vấn đề về lưu thông máu, chân có thể trở nên lạnh và tê. Một trong những nguyên nhân phổ biến là một lượng mỡ quá cao trong máu. Khi có quá nhiều mỡ trong máu, nó sẽ dẫn đến tình trạng máu đặc và chảy chậm. Khi máu chảy chậm, lượng máu lưu thông đến bàn chân sẽ bị giảm, làm cho chân trở nên lạnh hơn.
Giảm mỡ máu thế nào?
Tăng cường bổ sung chất xơ
Để tăng cường bổ sung chất xơ và giảm mỡ máu, bạn có thể tham khảo các loại thực phẩm sau:
- Bột yến mạch: Yến mạch là một nguồn chất xơ hòa tan phổ biến và dễ dàng tiêu thụ. Bạn có thể sử dụng yến mạch để làm bánh mì hoặc nấu cháo để ăn sáng.
- Trái cây: Các loại trái cây như táo, lê, dâu tây, mận và quả hạnh có chứa chất xơ hòa tan. Bạn có thể ăn trái cây tươi hoặc khô để bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống hàng ngày.
- Rau xanh: Các loại rau xanh như bắp cải, cải xoăn và bông cải xanh có chứa chất xơ không hòa tan. Bạn có thể sử dụng rau xanh trong các món salad hoặc chế biến theo cách bạn thích.
- Các loại đậu: Đậu là một nguồn chất xơ hòa tan tuyệt vời. Các loại đậu như đậu đen, đậu tương và đậu xanh đều rất giàu chất xơ. Bạn có thể nấu các món ăn từ đậu như canh hay salad để bổ sung chất xơ cho chế độ ăn uống.
- Hạt: Các loại hạt như hạt chia, hạt lanh, hạt điều và hạt hướng dương cũng là một nguồn chất xơ tốt. Bạn có thể thêm hạt vào các món ăn như salad hoặc ăn trực tiếp để bổ sung chất xơ cho cơ thể.
Thay thế thực phẩm giàu chất béo bão hòa
Để giảm lượng cholesterol, bạn nên điều chỉnh lại chế độ ăn uống. Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) khuyến cáo mọi người cần cố gắng cắt giảm các thực phẩm giàu chất béo, đặc biệt là thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như các loại thịt chế biến sẵn, thịt mỡ, bánh ngọt, bơ thực vật,… Thay vào đó, mọi người có thể tăng cường ăn các thực phẩm giàu axit béo omega-3, tăng cường bổ sung chất xơ bằng cách ăn nhiều trái cây, rau củ và các loại hạt.
Giảm căng thẳng
Căng thẳng trong thời gian dài có thể kích thích cơ thể tăng tiết adrenalin và làm tăng nồng độ cholesterol xấu trong máu, khiến mỡ máu tăng vọt, vì vậy bạn nên học cách tự giải tỏa căng thẳng.
Bạn có thể áp dụng một số kỹ thuật giảm căng thẳng để giúp cơ thể bạn thư giãn và giảm bớt căng thẳng. Một trong số đó là thiền. Thiền giúp bạn tập trung và giảm bớt suy nghĩ tiêu cực, đồng thời giúp giảm huyết áp và mức đường trong máu. Bên cạnh đó, tập yoga cũng là một cách tuyệt vời để giảm căng thẳng. Tập yoga giúp bạn tập trung vào hơi thở và các động tác giãn cơ, giúp bạn giảm căng thẳng và cảm thấy thư giãn.
Ngoài ra, bạn có thể đọc sách, nghe nhạc hoặc xem phim để giải tỏa căng thẳng. Thảo luận với bạn bè và người thân cũng là một cách tốt để giảm căng thẳng và tạo ra một môi trường tích cực để giải quyết vấn đề.
Tập thể dục
Đối với những người bị mỡ máu cao, tập thể dục cũng là một trong những biện pháp không thể thiếu để giảm thiểu lượng mỡ trong máu. Tập thể dục thường xuyên có thể giúp cải thiện sức khỏe toàn diện của cơ thể, bao gồm giảm cân, tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện tinh thần, giảm stress và tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục đều đặn có thể giảm đáng kể lượng cholesterol xấu trong máu, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và xơ vữa động mạch. Khi tập thể dục, cơ thể cần năng lượng để hoạt động, do đó sẽ tiêu hao lượng mỡ dư thừa trong cơ thể để cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể. Đồng thời, tập thể dục còn giúp tăng cường khả năng lưu thông máu, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu và giúp các tế bào trong cơ thể hoạt động hiệu quả hơn.
Để tập thể dục hiệu quả, bạn có thể chọn những hoạt động như chạy bộ, bơi lội, đi xe đạp hoặc các hoạt động thể dục nhịp điệu như zumba, aerobic.